यी हुन् हनुमानको व्रत बस्दा हुने फाइदा !

शास्त्रअनुसार सबैभन्दा चाँडै प्रशन्न हुने देवताका रूपमा हनुमान भगवानलाई लिइन्छ । मंगलबार हनुमानको जन्म भएको र यो दिन हनुमानको विशेष पूजा–अर्चना गरे सर्वश्रेष्ठ फल प्राप्ति हुने विश्वास गरिन्छ । हनुमानलाई प्रशन्न पार्न सके सबै कार्यसिद्धि हुने विश्वास गरिन्छ । भगवान श्रीरामका परम भक्त हनुमानजीको पूजामा केही विशेष कुरामा ध्यान दिनुपर्ने शास्त्रमा उल्लेख छ । मंगलबारको दिन हनुमानजीको पूजा–पाठ गर्ने व्यक्तिलाई सफलता, सौभाग्य मिल्नुका साथै मांगलिक दोष तथा क्रोध नियन्त्रणजस्ता दुष्प्रभावबाट मुक्ति मिल्नेछ । यस्तै जीवनको सबै मनोकांक्षा पूरा हुने शास्त्रमा उल्लेख छ । हनुमानलाई प्रशन्न गर्न हनुमान चालिसाको पाठ वा सुन्दरकाण्डको पाठ गर्नु उत्तम हुनेछ । बिहान हनुमानजीको प्रसादका रूपमा गुड, नरिवल, लड्डु चढाउनुपर्छ । हनुमानजीको पूजा गर्ने व्यक्तिले ब्रह्मचर्यको पालना गर्न आवश्यक हुन्छ । सफासुग्घर रहनुका साथै फोहोरी कुराबाट टाढा रहनुपर्छ । शरीर तथा मनलाई पनि सधैं शुद्ध राख्नुपर्छ । पूजामा रातो वा पहेलो रंगको फूल विशेष रूपमा चढाउनुपर्छ । यस्ता फूलमा कमल, गुलाब आदिको विशेष महत्त्व रहन्छ ।

व्रतको फाइदा
व्रत बस्नाले शरीरको शुद्धीकरणमा फाइदा पुग्छ । मोटोपन कम गर्नु, आन्तरिक सन्तुलन र सुव्यवस्थाको स्थिति प्राप्त गर्नु, थकान र अनिद्रा भगाउनु यसको फाइदा हो । व्रतले संकल्प र शक्तिको विकास र दृढ रहनमा सहयोग गर्दछ । यदि मानिस वास्तवमै केही प्राप्त गर्न चाहन्छ भने तबसम्म ऊ व्रत बस्छ जबसम्म उसले चाहेको उद्देश्य पूरा हुँदैन । व्रतमा भोकै बस्नुपर्ने हुनाले तपाईंले खान मन गरे पनि तपाईंको इन्द्रीयको पुकार तपाईंको इच्छाशक्तिले नियन्त्रण गरिदिन्छ । यदि तपाईंको इच्छाशक्ति दृढ हुन सकेन भने तपाईं केही फलफूल र दूध पिउन सक्नुहुन्छ । व्रतले मानिसलाई त्याग गर्न सिकाउँछ । त्यसकारण पनि यो दिन तपाईंले दान अथवा आफूले खाने खाना जसका लागि जरुरी छ उसलाई दिन सक्नुहुन्छ । व्रतका दिन व्यक्ति शारीरिक र मानसिक रुपबाट हल्का महसुस गरिरहेको हुन्छ । चिन्तामुक्त बन्न सक्छ । यदि तपाईं सहज तरिकाले एकाग्र चित्त बनाउन सक्नुभयो भने यी कुराहरू स्पष्ट हुन्छ । व्रतको दिन सचेतन, स्वार्थहीन, शारीरिक र मानसिक रुपमा त्याग हुन जरुरी हुन्छ । व्रतको पूरै दिन यो ख्याल राख्नुहोस् कि, तपाईं मानसिक र अध्यात्मिक विकासका लागि व्रत गरिरहनुभएको छ । यदि तपाईं व्रत बस्ने आफ्नो संकल्प पूरा गर्नुभयो भने तपाईंको आत्मविश्वास दृढ बन्दै जान्छ । सधैं ख्याल राख्नुहोस् व्रतको विशेष दिनमा अन्य मानिसहरूसँग विशिष्ट र मैत्रीपूर्ण तथा सार्थक व्यवहार गर्न जरुरी हुन्छ ।

व्रतको दिन के गर्ने ?
बिहानको समयमा मैनबत्ती या दीप बाल्नुहोस् । बिहानको ध्यान गर्नुहोस् । केही धार्मिक ग्रन्थ पढेर आफ्नो दिनको सुरुवात गर्नुहोस् । जब बेलुका घर पुग्नुहुन्छ । हात खुट्टा धुनुहोस् । कपडा फेर्नुहोस् अनि चोखो खाना (प्रसाद) बनाउनुहोस् । जस्तै हलुवा, खीरलगायत खाना । खाना (प्रसाद) प्रेम र सद्विचार अथवा कुनै मन्त्र उच्चारण गर्दै बनाउनुहोस् । यो मनन् गर्नुहोस् कि, व्रत या अन्य बेला खाना बनाउँदा पूर्ण रूपमा त्यसमा ध्यान दिनुहोस् र प्रशन्न मन लिएर बनाउनुहोस् अनि मात्र खाना खाने मान्छेको आत्मा तृप्त हुन्छ । जब खाना (प्रसाद) तयार हुन्छ, ध्यान अथवा पूजा गर्ने ठाउँमा फलफूल र प्रसाद राख्नुहोस् । पूजास्थानमा दीप, मैनबत्ती या अगरबत्ती बाल्नुहोस् । प्रकाशलाई स्वयं भगवानको उपस्थिति मानिन्छ । यसले ज्ञान र बुद्धि प्रदान गर्छ । फूल, फल र सुगन्ध विश्व, ब्रह्माण्ड शक्तिको भेट मानिन्छ । त्यसपछि परिवार, साथीभाइ वा एक्लै बसेर भगवानको आरती गर्न सकिन्छ । त्यस समयमा भागवत् गीतालगायत आफ्नोअनुसारको धार्मिक ग्रन्थको अध्याय पढ्न सक्नुहुन्छ । या त फेरि भजन गाउँदै प्रार्थना गर्न सक्नुहुन्छ ।

मंगलबार व्रतको विधि
मंगलबार, सूर्योदय हुनुअघि उठ्नुपर्छ । दिनचर्यासँग काम गरेपछि नुहाउने सफा हुनुपर्छ ।
यस दिन रातो रङको लुगा लगाउनुलाई शुभ मानिन्छ । त्यसपछि हनुमानजीलाई रातो फूल, सिन्दूर, कपडा चढाउनुपर्छ । हनुमानजीको मूर्तिको अगाडि श्रद्धाभावको साथ दीप जलाएर हनुमान चालीसा वा सुन्दरकाण्डको पाठ गर्नुपर्छ । बेलुका हनुमानजीलाई चनाको पीठोको लड्डु वा खीर चढाएपछि बेलुका साँझ खाना खानुपर्छ । मंगलबार उपवास बस्नेहरूले यस दिन ब्रह्मचार्य पालन गर्नुपर्छ । यो विश्वास छ कि मांगलिक डोसाबाट पीडित व्यक्तिहरू पनि मंगलबार उपवासबाट लाभान्वित हुन्छन् । यस उपवासलाई शनिको महादशा, ढैया वा साढेसतीको समस्या हटाउन पनि धेरै प्रभावकारी मानिन्छ । जीवनका सबै समस्याहरू पार गर्न र हरेक संकट र पीडाबाट मुक्ति पाउन, तल दिइएको मन्त्र जप गर्नुहोस् ।

महाबली हनुमानको मन्त्र
पहिलो मन्त्र – ओम् तेजसे नमः
दोस्रो मन्त्र – ओम् प्रशन्नात्मने नमः
तेस्रो मन्त्र – ओम् शुराई नमः
चौथो मन्त्र – ओम् शन्ताय नमः
पाँचौं मन्त्र – ओम् मारुतात्माजय नमः
छैटौं मन्त्र – ओम् हनुमन्ते नमः
मंगलबार साँझ, हनुमानजीको अगाडि बसेर यी मन्त्रहरूको कम्तिमा १०८ पटक वा धेरैपटक जप गर्नुहोस् । तपाईंका सबै समस्या छिटै समाप्त हुनेछन् ।