सामवेद दैनिक जीवनमा कसरी प्रयोग भइरहेको छ ?

सामवेद चार पवित्र ग्रन्थहरु मध्ये एक हो । यो वेद लिरिकल र संगीत उन्मुख छ । साम शब्दको अर्थ गीत हो, यसैले यस वेदको नाम सामवेद हो । सामवेदमा संकलित मन्त्रहरू देवीदेवताको प्रशंसा गर्ने समयमा गाइन्थ्यो भन्ने प्रचलन रहँदै आएको छ ।

सामवेदमा जम्मा १८७५ मन्त्रहरू छन्, जसमध्ये ६१ मन्त्रबाहेक सबै बाँकी मन्त्रहरू ऋगवेदबाट लिएका छन् ।

सामवेदको मन्त्रालाई ‘समानी’ पनि भनिएको छ । सामवेदका तीन महत्त्वपूर्ण शाखाहरू कौथुमिया, जैमिनीनिया र रनायनीया हुन् ।

सामवेदमा लेखिएका भजनहरू सोमयज्ञको समयमा ’उदगता’ द्वारा गाइन्थ्यो । सामवेद आकारका हिसाबले चार वेदमध्ये सबैभन्दा सानो हो । सबै वेदका चयन गरिएका अंशहरू यस वेदमा निहित छन् । अग्नि पुराणमा भनिएको छ कि यदि सामवेदको मन्त्र राम्ररी जप गरेमा रोगबाट छुटकारा पाउन सकिन्छ र इच्छा पनि पूर्ण हुन सक्छ । सामवेदको महत्त्व महाभारत र गीतामा वर्णन गरिएको छ । सामवेदमा लेखिएका मन्त्रहरूले यो स्पष्ट पार्दछ कि वैदिक वैदिक ऋषि त्यस्ता वैज्ञानिक सत्यताहरू जान्दथे जुन आधुनिक वैज्ञानिकहरूलाई जान्न हजारौं बर्ष लाग्यो ।

वर्तमानमा आधुनिक विद्वानहरूले यो स्वीकार गरेका छन् कि सबै स्वरा, लय, ताल, कविता, भोक थेरापी र राग नृत्य आसन आदि सामवेदबाट उत्पन्न भएका हो ।

यस तरिकाले यो स्पष्ट छ कि हामीले दैनिक जीवनमा आनन्द लिने संगीत सामवेदबाट नै उत्पन्न भएको हो र आधुनिक संगीत अभ्यासको आधार सामवेद पनि हो । यस प्रकारले यो स्पष्ट छ कि सामवेद अझै पनि आफ्नो महत्व राख्दै छ ।