युवा रुसीमाझ धुमिल हुँदै नाभाल्नीको विरासत

कुनै समय हजारौँको सङ्ख्यामा एलेक्सी नाभाल्नीको सडक र्‍यालीमा सहभागी हुने रूसी युवाका लागि विपक्षी नेताको सार्वजनिक विरासत उनको मृत्युपछिको वर्षमा धुमिल हुँदै गएको छ ।

क्रेमलिनका आलोचकले युवा, सहरी र पश्चिमा समर्थक रुसीहरूले राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनलाई सत्ताबाट हटाउन मद्दत गर्ने आशा गरेका थिए तर मस्कोका गल्लीहरूमा, उनको नामले अहिले केवल उदासीनता वा डर मात्र जगाउँछ। सेरामिक्सको भाँडा बनाउने २४ वर्षीया भिक्टोरियाले एएफपीसँग भने, युवाहरू नाभाल्नीको कुरा गर्न डराउँछन्।

सन् २०२४ को फेब्रुअरी १६ मा आर्कटिक जेलमा धमिलो परिस्थितिमा मृत्यु भएका नाभाल्नीबारे उनका साथीहरूबीच गोप्य रुपमा मात्र छलफल हुने गरेको उनले बताए ।

रूसी अधिकारीहरूले नभाल्नीलाई ‘अतिवाद’ को अभियोगमा १९ वर्षको जेल सजाय सुनाएका थिए, जसलाई पुटिनको विरोधका लागि प्रतिशोधको रूपमा हेरिएको थियो। नाभाल्नीलाई एकान्त तथा कठोर जेल रहेको क्षेत्रमा कैद गरिएको थियो जहाँ उहाँलाई लामो समय नियमित रूपमा एकान्त कारावासमा राखिएको थियो।

मस्कोले युक्रेन आक्रमणका बीच सबै प्रकारका सार्वजनिक असहमतिलाई गैरकानुनी घोषित गरेसँगै नभाल्नीको मृत्युपछि पनि उहाँको सङ्गठन, सहयोगी, शुभचिन्तक र परिवारका सदस्यहरूमाथि कारबाही बढेको छ ।

उनका तीन जना वकिललाई वर्षौंको जेल सजाय सुनाइएको छ । उनको अदालती सुनुवाइको रिपोर्टिङ गर्ने पत्रकारहरूलाई गिरफ्तार गरिएको छ र उनकी पत्नी युलिया नाभाल्न्यालाई ‘आतङ्कवादी र अतिवादी’ को कालो सूचीमा समावेश गरिएको छ।

यदि कसैले नभाल्नी वा उनको भ्रष्टाचारविरोधी फाउन्डेसनलाई ‘अतिवादी’ घोषणा गरिएको उल्लेख नगरी प्रस्तुत गरी ‘पटक–पटक अपराध गरेमा’ जरिवाना वा चार वर्षसम्मको जेल सजाय हुने घोषणा गरिएको छ । यस्तो माहोलमा युवा रूसीहरू खुलेर कुरा गर्न हिचकिचाउँछन्।

आफ्नो परिवारको नाम बताउन अस्वीकार गर्दै १९ वर्षीया छात्रा अनास्तासियाले भने, आज हामीसँग राजनीति, धर्म र सेक्स गरी तीन वटा वर्जित विषय छन्।

पुटिनविरूद्ध उभिने साहस गर्ने व्यक्ति

कोही पनि समस्या चाहँदैनन् । अहिले युवाहरू निकै अराजनीतिक भएका छन् र यी मुद्दाहरूलाई कुनै पनि तरिकाले नछुने कोसिस गर्छन्, भिक्टोरियाले भने । एक २२ वर्षीय विद्यार्थी फ्योडोरले आफू र उनका साथीहरूले नाभाल्नीलाई एकान्तमा ‘सम्झने’ साहस मात्र गरेको बताए ।

सामूहिक स्मृतिले यसलाई दबाए पनि, मेरो लागि उनी अझै पनि पुटिनविरूद्ध उभिने साहस गर्ने नमूना व्यक्तिका रूपमा मानसपटलमा रहेको छ, उनले भने । तर अरू धेरैका लागि नाभाल्नीको नाम उदासीनताभन्दा केही बढी मिल्दोजुल्दो छ।

अर्का अभिनयका २१ वर्षीय विद्यार्थी म्याक्सिमले भने, क्रेमलिनका आलोचकका नाममा ‘प्रसिद्ध’ भएपनि उनको आफ्नै राजनीतिक विचार थियो । उनी यो संसारमा हुनुहुन्न । त्यसैले मैले उनलाई पछ्याइनँ। उनले थपे, मेरा साथीहरूले के भइरहेको छ भनेर वास्ता गर्दैनन्। उनीहरूका आफ्नै कुरा छन्।

युवामा अराजनीतिक सोच बढ्दो

पुटिनबाहेक अरू कुनै नेतालाई नचिनेका उनीहरूको अराजनीतिकरणलाई सङ्केत गरेको स्वतन्त्र मतदान संस्था लेभाडा सेन्टरका निर्देशक करिब २० वर्षे युवा डेनिस भोल्कोभले बताए ।

नाभाल्नीको मृत्युपछि १८ देखि २४ वर्ष उमेरसमूहका ३७ प्रतिशत युवाले नाभाल्नी वा उनको कामको बारेमा केही पनि थाहा नभएको बताएका थिए ।

भोल्कोभले एएफपीसँग भने, नाभाल्नीका अनुयायीहरूको ठूलो हिस्सा युवाहरूको नै रहेको छ र उनीहरू उनलाई नै समर्थन गरेका छन् किनभने उनीहरूको विश्वासमा नाभाल्नीले‘सत्य बोलेकै कारण उहाँलाई मारिएको थियो । उनले पुटिनको विरुद्धमा उभिन डराएको थिएन।

सन् २०१३ को मस्कोको मेयरको चुनावमा २७ प्रतिशत मत प्राप्त गर्न उनलाई युवाहरूले नै सहयोग गरेका थिए, जुन निर्वाचनलाई उनले अनुचित र मिथ्या भनेर निन्दा गरेका थिए तर यसले क्रेमलिनलाई उनलाई फेरि मतदानमा जानबाट रोक्न पर्याप्त आधार प्राप्त भएको थियो।

श्रोत: आइएनएस-स्वतन्त्र समाचार