विश्वका तालमा अक्सिजनको कमी : जलवायु परिवर्तनको असर

काठमाडौं । शनिबार प्रकाशित एक नयाँ अध्ययनले जलवायु परिवर्तनको दीर्घकालीन तापक्रम र बढ्दो गर्मीको लहरका कारण विश्वभरका तालमा अक्सिजनको स्तर घटेको पत्ता लगाएको छ । अन्वेषकले विगत २० वर्षमा विश्वभरका १५ हजार भन्दा बढी तालमा अक्सिजनको मात्रा घट्दो प्रवृत्ति फेला पारे ।

साइन्स एडभान्सेज जर्नलमा प्रकाशित उक्त अध्ययनले विश्वका ८३ प्रतिशत तालको सतहको पानीमा अक्सिजनको मात्रा घट्दै गएको जनाएको छ । साथै, समुन्द्र र नदी दुवैको तुलनामा तालमा अक्सिजन घट्ने औसत दर बढी रहेको देखाएको छ ।

अध्ययनले गर्मीको लहरले अक्सिजनको कमीमा द्रुत र स्पष्ट प्रभाव पारेको देखाएको छ, जसले गर्दा औसत तापक्रमभन्दा कम अवस्थाको तुलनामा ७।७ प्रतिशतले कमी आउँछ ।

लेखकले यसको मुख्य कारण जलवायु परिवर्तन भएको बताएका छन्, जसले अक्सिजनको घुलनशीलता घटाएर ५५ प्रतिशत घटाउन योगदान पुर्याउँछ । तालमा पोषक तत्वहरूको बढ्दो सांद्रता, जसलाई युट्रोफिकेशन भनिन्छ,यो लगभग १० प्रतिशत रहेको जनाएको छ ।

लेखकले यी निष्कर्षले ताजा पानीको इकोसिस्टममा जलवायु परिवर्तनको गहिरो प्रभावलाई रेखांकित गर्ने बताएका छन्, जसलाई एरोबिक जीवनलाई कायम राख्न र स्वस्थ जैविक समुदाय कायम राख्न पर्याप्त अक्सिजन स्तर चाहिन्छ ।

सह-लेखक शि कुनले तालहरूमा पोषक तत्वको मात्रा घटाउनमा ध्यान दिनु पर्ने बताए । जलवायु परिवर्तन र गर्मीको लहरका प्रमुख कारणहरूको लागि कुनै विशेष सुझाव दिइएको छैन ।

चीनको नानजिङ विश्वविद्यालय र बेलायतको बाङ्गोर विश्वविद्यालयका अनुसन्धानकर्ताले पनि अध्ययनमा भाग लिएका थिए ।