बलियो विकास भारत र चीनमा मात्रै हुन्छ : आईएमएफ

अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषले सन् २०२३ मा भारत र चीन बाहिरको आर्थिक वृद्धिदर कमजोर रहने र यो आगामी केही वर्षसम्म जारी रहने अनुमान गरेको छ ।

अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषले सन् २०२३ मा विश्वव्यापी आर्थिक वृद्धिदर ३ प्रतिशतभन्दा कम हुने अनुमान गरेको छ । कोषका प्रबन्ध निर्देशक क्रिस्टालिना जर्जिएभाले बिहिबार वासिङ्टनमा आर्थिक वृद्धिदर आगामी केही वर्षसम्म न्यून रहने बताइन् । अहिलेको आर्थिक वृद्धिदर ऐतिहासिक रुपमा कमजोर रहेको र आगामी धेरै वर्षसम्म यस्तै रहने उनले बताए । यो वृद्धिको आधा हिस्सा चीन र भारतबाट मात्रै आएको उनले बताए ।

अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषका अनुसार विश्वका ९० प्रतिशत विकसित मुलुकमा वृद्धिदर सुस्त रहेको र बढ्दो ब्याजदरको असर मागमा देखिने छ । आउँदो मंगलबार, मुद्रा कोषले आफ्नो नयाँ आर्थिक प्रक्षेपण जारी गर्नेछ । जनवरीमा, यसले भविष्यवाणी गरेको थियो कि २०२३ मा विश्वव्यापी वृद्धि दर २.९ प्रतिशत हुन सक्छ, जुन गत वर्षको तुलनामा करिब ०.५ प्रतिशत कम हुनेछ। युक्रेन युद्ध र बढ्दो मुद्रास्फीति यसको प्रमुख कारण रहेको बताइएको छ । २०२२ मा विश्वव्यापी वृद्धि दर ३.४ प्रतिशत थियो ।

ब्याज दर बढ्दै जान्छ

जर्जिएभाले भने, ‘विश्वव्यापी रूपमा बढ्दो तनाव र मुद्रास्फीति उच्च दरमा हुँदा, अर्थव्यवस्था अझै पुनरागमनको लागि दृष्टिमा छैन।’ उनले विभिन्न केन्द्रीय बैंकहरूले अपनाएको कडा मौद्रिक नीतिको प्रशंसा गरे र मुद्रास्फीतिसँग लड्न उनीहरूले ‘यसलाई कायम राख्नु पर्छ’ भने ।

भारतले ध्यू आयात गर्नुपर्ने हुनसक्छ
बैंकिङ क्षेत्रको हालैको उथलपुथलमा आईएमएफ प्रमुखले भने, ‘आज बैंकहरू पहिलेको तुलनामा बलियो र प्रभावशाली छन् र नीति निर्माताहरूले हालैका हप्ताहरूमा द्रुत प्रतिक्रिया दिएका छन्।’ विगत केही महिनादेखि केन्द्रीय बैंकहरूले निरन्तर ब्याजदर बढाउँदै आएका छन् । अमेरिका लगायत अधिकांश देशमा अहिले ब्याजदर ऐतिहासिक रूपमा उच्च स्तरमा पुगेको छ ।

तर फेब्रुअरीमा अमेरिकाको सिलिकन भ्याली बैंकको पतनपछि उच्च ब्याजदरको चिन्ता बढेको छ । तैपनि, आईएमएफले ब्याज दर निरन्तर वृद्धि गर्न चाहन्छ । ट्रेजरी प्रमुख जर्जिएभाले भने, ‘हामी यस समयमा मुद्रास्फीति रोक्नको लागि कदमहरूबाट पछि हट्न चाहँदैनौं। उनीहरूले यो जटिल र कठिन समयमा यो बाटो अवलम्बन गर्नुपर्नेछ।’

बैंकहरूको लचकता
बैंकिङ क्षेत्रको लागि सबैभन्दा ठूलो धक्का स्विस विशाल क्रेडिट स्विस बन्द भएको थियो, जुन यसको वित्तीय स्वास्थ्यको चिन्ताको कारण नियामक हस्तक्षेप पछि अर्को बैंक UBS मा गाभिएको थियो । तर जर्जिएभाले भने कि केन्द्रीय बैंकहरूको प्राथमिकता अझै पनि मुद्रास्फीतिसँग लड्न र विभिन्न उपायहरू मार्फत वित्तीय स्थिरता सुनिश्चित गर्नुपर्दछ ।

आईएमएफ प्रमुखले अमेरिका र चीनबीचको बढ्दो व्यापारिक तनावलाई विश्वव्यापी आर्थिक वृद्धिको बाटोमा ठूलो बाधा भएको पनि बताए । उनले लामो समयसम्म लागतका आधारमा आर्थिक निर्णय हुने भएपनि अहिले त्यस्तो नभएको बताए । उनले भने, ‘आज अमेरिका र अन्य धेरै देशहरूले पनि आपूर्तिको सुरक्षा चाहन्छन् र आफ्नो राष्ट्रिय सुरक्षालाई प्राथमिकता दिइरहेका छन् । कुन हदसम्म जाने भन्ने प्रश्न हो।’

उनले विकासको आधारशिला कमजोर नगरी पनि यसो गर्न सकिने बताए । आफ्नो भाषणमा जर्जिएभाले यो लामो समयसम्म जारी रहेमा आर्थिक उत्पादनको ७ प्रतिशतसम्म नोक्सान हुन सक्ने बताइन् ।

के चीनमा ‘समाजवादी बजार अर्थतन्त्र’को युग सकियो ?
जर्जिभाले वर्तमान अवस्थाका कारण गरिब देशहरूले दोहोरो मार झेल्नु पर्ने पनि बताइन् । पहिलो, ऋण महँगो हुँदै गइरहेको छ र निर्यातको माग पनि घट्दै गएको छ । यसका कारण गरिबी र भोकमरी बढ्न सक्ने उनले बताए । -एएफपी